Pierwszy krok: wybór parafii

(na samym początku przygotowań, zwykle ok. rok przed ślubem)

Tradycyjnie sakrament małżeństwa zawiera się w rodzinnej parafii Panny Młodej. Jednak obecnie coraz częściej obserwuję odstępstwa od tej zasady. Przede wszystkim dlatego, że współczesne Panny Młode często nie mieszkają już w rodzinnych stronach. Albo ze względów logistycznych lepiej jest wziąć ślub w innym kościele. Dlatego coraz częściej obowiązuje zasada, że małżeństwa udziela się w parafii właściwej ze względu na miejsce zamieszkania jednego z narzeczonych. Jeśli jesteście w takiej sytuacji, możecie od razu przejść do kroku drugiego.

Natomiast jeśli chcecie, aby ślub odbył się w innym kościele niż parafia zamieszkania jednego z Was macie dwie opcje:

1. Dostarczyć do kościoła, w którym chcecie wziąć ślub tzw. substytucję od proboszcza narzeczonej lub narzeczonego, czyli zgodę na przeprowadzenie formalności przed ślubem kościelnym poza swoją parafią terytorialną.
2. Całość formalności odbyć w swojej parafii i na koniec dostarczyć do parafii, w której chcecie wziąć ślub tzw. licencję, czyli zgodę na samą ceremonię zaślubin w innym kościele niż parafialny.

Spotkałam się z sytuacją, że parafia życzy sobie ofiarę za wydanie licencji lub substytucji, ale zdarza się to już bardzo rzadko.

Drugi krok: pierwsze spotkanie w kancelarii parafialnej i zainicjowanie formalności przed ślubem kościelnym

(ok rok przed ślubem)

Gdy już zdecydujecie, w jakiej parafii chcecie powiedzieć sobie sakramentalne „tak”, powinniście udać się do tego kościoła i zarezerwować termin wraz z godziną. W niektórych parafiach możecie zrobić to telefonicznie lub za pośrednictwem kogoś z rodziny. Na pewno na tym pierwszym spotkaniu nie musicie być oboje. Najlepiej jest odbyć to spotkanie zaraz po wyborze terminu i rezerwacji sali weselnej, bo są kościoły, w których niektóre terminy znikają błyskawicznie. Zasadniczo śluby kościelne odbywają się w soboty i wówczas macie szeroki wybór godzin. Jeśli natomiast planujecie ślub w inny dzień niż sobota, np. w piątek, w niedzielę lub w jakieś święto kościelne musicie wziąć pod uwagę rozkład mszy świętych w tym dniu. Musicie to wziąć pod uwagę, ponieważ śluby nie odbywają się na regularnych mszach tylko na mszach dodatkowych.

Zarezerwowany termin będziecie musieli potwierdzić jeszcze ok. 4 miesiące przed ślubem. Rezerwując termin, warto się też dowiedzieć, ile ceremonii ślubnych jest tego dnia i o których są godzinach. Jeśli takowe będą, dobrze jest wziąć numery telefonów do Młodych Par, które biorą ślub w tym dniu co Wy oraz zostawić numer telefonu jednego z Was. Może to być pomocne bliżej daty ślubu przy ustalaniu zakresu i stylu dekoracji.

Trzeci krok: zorganizowanie potrzebnych dokumentów przed ślubem koscielnym 

(3 miesiące przed ślubem)

Warto wiedzieć, że obecnie w Polsce katolickie małżeństwa kościelne to śluby konkordatowe. Oznacza, to że niosą za sobą skutki formalno-prawne i przy ich zawieraniu nie ma potrzeby oddzielnie zawierać małżeństwa w urzędzie stanu cywilnego. Między innymi z tego względu przed kolejną wizytą w kancelarii parafialnej każde z Was powinno zorganizować następujące dokumenty:

1. Świadectwo chrztu z adnotacją o stanie wolnym oraz o przyjęciu sakramentu bierzmowania – świadectwo musi być aktualne, czyli nie starsze niż 3 miesiące. Należy je uzyskać z parafii, w której byliście chrzczeni. Nie musicie tego dostarczać, jeśli bierzecie ślub w parafii, w której mieliście chrzest i bierzmowanie.
2. Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wykluczających możliwość zawarcia małżeństwa przez narzeczonych, wydane przez Urząd Stanu Cywilnego (USC) do ślubu konkordatowego – jest ważne przez 6 miesięcy i wydawane w 3 egzemplarzach. Można je uzyskać w dowolnym USC (niezależnie od miejsca zameldowania). W celu jego otrzymania nie trzeba przynosić ze sobą odpisu aktu urodzenia. Samo zaświadczenie jest wolne od opłat, ale w USC trzeba będzie wnieść opłatę skarbową w wysokości 84 złotych za sporządzenie aktu małżeństwa. W czasie wizyty w USC złożycie też oświadczenia na temat Waszych przyszłych nazwisk jako małżonków i nazwisk Waszych przyszłych dzieci.
3. Dowody osobiste - należy się upewnić, czy przed datą ślubu dowód nie utraci ważności.
4. Substytucję od proboszcza narzeczonej lub narzeczonego – jeśli parafia, w której bierzecie ślub nie jest parafią zamieszkania żadnego z Was.
5. Dokument ukończenia kursu małżeńskiego oraz wizyty w poradni rodzinnej – można go odbyć w dowolnej parafii. Zwykle kursy trwają 8-10 tygodni, ale są też kursy 4-tygodniowe i intensywne weekendowe. Wizyty w przyparafialnej poradni rodzinnej powinny się odbyć po zakończonym kursie małżeńskim. Teoretycznie wymagane są 3 wizyty w dwutygodniowych odstępach, ale wiem, że poradni często są dość liberalne w tej kwestii.

Czwarty krok: drugie spotkanie w kancelarii parafialnej 

(2-3 miesiące przed ślubem)

Drugie spotkanie w kancelarii parafialnej to chyba najważniejszy element formalności przed ślubem kościelnym, polegający na spisaniu protokołu przedślubnego. Dokument ten to zestaw pytań o wiarę, światopogląd, rodzinę i małżeństwo oraz zdrowie, którego celem jest weryfikacja, czy kandydaci na małżonków mogą zawrzeć sakramentalny związek małżeński w świetle prawa kanonicznego. Poniekąd pobocznym celem jest dostarczenie narzeczonym informacji o sobie nawzajem i skłonienie do rozmów na poważne, życiowe tematy. Na spotkanie to musicie przynieść wszystkie dokumenty wymienione w punkcie wyżej. Z tym, że jeśli jesteście jeszcze w trakcie trwania kursu małżeńskiego lub nie odbyliście jeszcze wizyt w poradni rodzinnej, możecie te zaświadczenia donieść w późniejszym czasie. Spotkanie to odbywa się na 2-3 miesiące przed planowanym ślubem i powinniście się na nim stawić oboje osobiście.

Na tym samym spotkaniu ksiądz wypisuje prośbę o wygłoszenie zapowiedzi w parafiach narzeczonych. Dokument też musicie dostarczyć do Waszych parafii zamieszkania najpóźniej miesiąc przed ślubem z prośbą o wygłoszenie zapowiedzi. Dolną część dokumentów – już po fakcie wygłoszenia zapowiedzi należy przynieść do kościoła, w którym ma się odbyć ślub. Niektóre parafie wprowadzają udogodnienia w tym zakresie i same się informują o potrzebie wygłoszenia zapowiedzi i o fakcie ich wygłoszenia, ale nie wszystkie. Jeśli Wasze parafie tego nie robią musicie o to zadbać sami. Oczywiście jeśli bierzecie ślub w parafii jednego z Was, poinformować o zapowiedziach należy tylko tę drugą parafię. Zwyczajowo za wygłoszenie zapowiedzi pobierana jest opłata ok. 50 zł.

Podczas tego spotkania otrzymujecie też karteczkę do dwukrotnej spowiedzi, którą po odbytym sakramencie, należy podać do podpisania spowiednikowi. Jeśli mieszkacie już razem, odbywacie tylko jedną spowiedź, dzień przed ślubem. Świadkowie nie są zobowiązani do spowiedzi, a jedynie mają być pełnoletni i „posiadać zdolność spostrzegania i oceny rzeczywistości”.